نماتد و علائم آن
در میان آفات و بیماری‌های گیاهی مانند نماتد، شاید از هر چیز دیگری، دردسر بیشتری به همراه داشته باشند. جلوگیری، تشخیص، درمان، رفع و از بین بردن این آفات و بیماری‌ها، شاید در این حرفه از همه چیز سخت تر باشد و بیشتر از هر چیز دیگری، انرژی و تمرکز کشاورز یا باغدار را به خود اختصاص دهد. یکی از همین آفات که از قضا بسیار هم آسیب زا و پرخسارت است، نماتد ریشه، است. مـاتـد مـولـد غــده در ریـشــه از مهـمترین نماتدهای بیماری زایی گیــاه است. انواع کدوها، گوجهفرنگی، سیبزمینی، بادمجان، حبوبات، توتون، چغندر، هویج، ذرت، نیشکر، جو، گندم، چای، پرتغال، هلو، سیب، انجیر به عنوان میزبان این نماتد هستند. نماتد مولد غده Meloidogyneحدود ۴۰ گونه دارد که ۹۵درصد خسارت ناشی از ۶گونه میباشد، که از اینها دو گونه ,M.javanica M.incognitaمتدوالتر هستند. خیار در بین گیاهان جالیزی حساسیت زیادی نسبت به آلودگی به نماتدها دارد و در صورت آلودگی ریشه بهاین آفت، مقدار زیادی از محصول از دست خواهد رفت. لذا پیشگیری و کنترل آلودگی نسبت به نماتد از اهمیت زیادی در بین پرورش دهندگان خیار برخوردار است.
کرم نماتود چیست؟
همان گونه که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، عامل بیماری نماتد ریشه، کرم‌های ذره‌بینی هستند با همین اسم. این کرم، نوعی انگل است و در دسته‌بندی کرم‌های لوله‌ای قرار می‌گیرد. این کرم مستقیما ریشه گیاه را درگیر می کند و از آن تغذیه می‌کند، در نهایت نیز منجر به نابودی قوت گیاه میشود؛ به همین دلیل، آن را با عنوان سرطان خاک نیز می‌شناسند. محل زندگی این کرم، در خاک است؛ بد نیست بدانید که آزمایش های علمی ثابت کرده اند که در هر گرم از خاک، حدود 5 الی 100 عدد از این کرم‌ها، وجود دارد.
عامل، نماتد های Meloidogyne spp هستند . نماتدهای این جنس و نماتد هترودرا جزو خانواده (Heteroderidae) هستند. نماتدهای نر و ماده هنگام بلوغ به راحتی قابل تشخیص هستند. نماتد ماده، گلابی شکل بوده و نماتدهای نر کرمی شکل هستند. نماتد ماده ۵۰۰تخم را در ماده ژلاتینی میگذارد. لاروسن دوم است که از تخم خارج میشود و وارد ریشه شده و خسارت آغاز میشود.
علائم بیماری:
این علائم در قسمتهای هوایی به صورت زردی، پژمردگی، کوتولگی و کمیرشد ظاهر میشود. غدههایی به قطر یک میلیمتر تا دو سانتیمتر روی ریشه ظاهر میشوند که به صورت دانههای تسبیح قرار گرفته یا همانند منگوله به ریشه آویزان هستند. معمولا این غدههای گیاهی با گرههای محتوی باکتری در ریشه گیاهان خانواده لگو مینوزها اشتباه گرفته میشوند. اما اگر ریشه را بشکافیم در زیر میکروسکوپ میتوانیم نماتدها را مشاهده کنیم.
راهکارهای پیشگیری از نماتد چیست:
بهترین راه مبارزه با نماتد ریشه؛ این است که از بروز و شیوع آن، پیشگیری کنیم. همانطور که همیشه می‌گویند، پیشگیری بهتر از درمان است و البته، هزینه و عوارض و خسارات کمتری را نیز برای باغدار، به همراه خواهد داشت. از جمله راهکارهای پیشگیری از ابتلای گیاه به این انگل، می‌توان موارد زیر را نام برد:
1-یخ آب زمستانه، کاشت گیاه قبل از وقت آن، آفتاب دادن خاک و یا گندزدایی آن، می‌تواند موثر باشد.
2-کاشت گیاهانی در کنار گیاه اصلی همچون «گل جعفری» که از بروز انگل جلوگیری می‌کنند نیز سودمند است.
3-تهیه و کاشت بذر و نهال سالم نیز راهکار بسیار خوبی برای جلوگیری از این انگل است.
4- از دیگر راه‌های مفید، می توان به «تناوب کاشت» را معرفی کرد.
5-به آتش کشیدن مزرعه در فصل پاییز نیز راهکار خوبی است و…
کنترل بیماری:
-تناوب زراعی، آیش، کشت گیاهان غیرحساس.
-کاشت ارقام مقاوم.
-ضدعفونی خاک و انجام عملیات سویل سولاریزیشن به مدت 2ماه در ماههای گرم سال.
-استفاده از سموم موثر و ثبت شده در آب آبیاری در اوایل دوره رشد و قبل از آلودگی ریشه ها به نماتد
برای کنترل بیماری نماتد پیشنهاد ما به شما استفاده از نماتد کش مایع تـرویـگـو 2% سینجنتا است .برای مشاهده به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://www.diyarkesht.com/product-details/tervigo-sc-syngenta/4429
منابع :
https://ariyanahal.ir/
کتابچه سبزیجات سینجنتا